^{موفقیت بزرگ در پرورش خرس های پاندا}

پانداهای مونث در طول سال تنها 72 ساعت آماده جفت گیری با جنس مخالف هستند
"یزد فردا"انتخاب مطلب؛ رضا بردستانی: موفقیت قابل توجهی در تلاش‌ها برای نجات نسل خرس‌های پاندا به دست آمده که می تواند نویدبخش شروعی دوباره برای زندگی این گونه حیوانات در طبیعت باشد.طرفداران حفظ منابع طبیعی می‌گویند که موفق شده‌اند چرخه تولید مثل خرس‌های پاندا را تکمیل کنند و به این ترتیب به هدف خود یعنی پرورش ۳۰۰ پاندای حفاظت‌شده در قفس دست یابند.این موفقیت که عمدتا با تلاش دانشمندان مرکز تحقیقاتی پرورش پاندای چنگ‌دو در چین حاصل شده، می تواند به بازگشت پانداها به طبیعت در ۱۵ سال آینده منجر شود.
طی دو سال گذشته گروهی از مستندسازان برای فیلمبرداری از روند پرروش و تولید مثل پانداها به این مرکز تحقیقاتی دسترسی داشته اند.در حال حاضر تنها چندهزار پاندا در دنیا وجود دارد و این حیوان به عنوان گونه‌ای در خطر انقراض شناسایی شده است.تلاش ها برای افزایش پایدار جمعیت پانداهای مورد حفاظت با مشکلات زیادی روبرو است.یکی از آنها موقعیت محدودی است که برای تولید مثل طبیعی این گونه خرس‌ها وجود دارد.پانداهای مونث در تمام طول سال تنها ۷۲ ساعت آماده جفت‌گیری هستند و در طول این دوره هم عملا ۱۲ تا ۲۴ ساعت قابلیت باردار شدن دارند.
به همین دلیل برای تشخیص زمان مناسب جفت‌گیری، لازم است که پانداهای مونث تحت نظارت دائمی باشند و نمونه ادرار آنها به صورت روزانه آزمایش شود.اما دریافت الگوی باروری طبیعی پانداها تنها آغاز راهی دشوار برای دانشمندان بود.
میل جنسی محدود
تغذیه پانداها
• پانداها فقط از چوب بامبو تغذیه می‌کنند
• به دلیل فقر غذایی بامبو، پاندا باید روزی بیست کیلوگرم غذا بخورد
• در طبیعت، پانداها ده ساعت در روز صرف پیدا کردن بامبوی مناسب برای خوردن می کنند
با وجود تلاش‌های شبانه‌روزی طرفداران حفاظت از منابع طبیعی برای تشویق پانداها به جفت‌گیری، آنها دریافتند که دربند بودن، باعث بی‌میلی جنسی پانداها می‌شود.در مرکز تحقیقاتی چنگ‌دو محققان تلاش کردند که با ایجاد بوی وسوسه‌انگیز پانداهای مونث، پانداهای مذکر را بر سر شوق آورند.با این حال تماس‌های معدود زوج‌های به‌هیجان‌آمده نتیجه امیدوارکننده ای نداشت.پانداهای مذکر، آلت جنسی نسبتا کوتاهی دارند و به همین دلیل شیوه جای‌گیری زوج در هنگام جفت‌گیری بسیار مهم است.مشاهدات پژوهشگران نشان داد که پانداها درک درستی از جای‌گیری مناسب در هنگام جفت‌گیری ندارند.در نتیجه محققان شروع به استفاده از روش‌های تازه‌ای مانند استفاده از ویاگرا برای تشدید میل جنسی و همین طور نمایش فیلم‌های آموزش جنسی برای پانداها کردند.
بیشتر این روش ها نتیجه ای در بر نداشت و تماس خرس‌های پاندا غالبا به خشونت و حمله متقابل منجر می شد.پس از آن دانشمندان ناگزیر شدند به لقاح مصنوعی روی بیاورند، اما باز هم چرخه ویژه تولید مثل پانداها این تلاش‌ها را با مشکلات زیادی روبرو کرد.طول دوره بارداری پانداها ممکن است بین ۱۱ هفته تا ۱۱ ماه طول بکشد و تا کمی پیش از تولد ممکن است ارداری آنها قابل تشخیص نباشد.به همین دلیل محققان مجبور بودند درزمان لقاح مصنوعی از نزدیک پانداها را زیر نظر داشته باشند و در هنگام تولد نیز خیلی زود دست به کار شوند.
جابجایی دوقلوها
پاندای مادر تنها به یکی از دو توله نوزاد رسیدگی می کند .افزایش شمار پانداها در مرکز تحقیقاتی چنگ‌دو بیش از هر چیز مدیون استفاده از تکنیک "جابجایی دوقلوها" بود.بیشتر پانداها در هنگام وضع حمل دو توله به دنیا می‌آورند، اما تنها به یکی از آنها رسیدگی می‌کنند.به نظر می‌آید ناتوانی پانداها در ذخیره چربی باعث می شود که آنها شیر و انرژی لازم برای پرورش بیش از یک توله را نداشته باشند.شیوه‌ای که محققان از آن استفاده کردند این بود که توله‌های نوزاد را طوری که پاندای مادر متوجه نشود، جابجا می‌کردند و به این ترتیب یکی از آنها پیش مادرش و دیگری هم‌زمان در دستگاه انکوباتور نگهداری می‌شد.با استفاده از این شیوه تلفیقی، نرخ زنده ماندن پانداهای نوزاد به ۹۸ درصد رسید.از زمان تاسیس مرکز تحقیقات چنگ‌دو در سال ۱۹۸۷ تا پایان سال گذشته میلادی، این مرکز موفق شد به تنهایی ۱۶۸ خرس پاندا پرورش دهد.اکنون طرفدران حفاظت از منابع طبیعی بر این باورند که شمار پانداهای دربند به حدی زیاد شده که می توان برنامه‌ای برای فرستادن آنها به طبیعت تدوین کرد.

نویسنده : یزد فردا
منبع خبر : خبرگزاری فردا